Από τη μία πλευρά, τίθεται σε εφαρμογή ένας νέος μηχανισμός υπολογισμού συντάξεων που υπόσχεται μεγαλύτερες αυξήσεις, ενώ από την άλλη, η κυβέρνηση θα κληθεί να αποφασίσει για πιθανές αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027, με βασικό γνώμονα τις δημογραφικές εξελίξεις.
Νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων: αυξήσεις με βάση τους μισθούς
Από την 1η Ιανουαρίου 2026, η μέθοδος αναπροσαρμογής των συντάξεων αλλάζει ριζικά. Μέχρι σήμερα, η ετήσια αύξηση βασιζόταν αποκλειστικά στον μέσο πληθωρισμό που καταγράφει η ΕΛΣΤΑΤ. Ωστόσο, με τη νέα νομοθεσία, στον υπολογισμό θα συμπεριλαμβάνεται και ο δείκτης μεταβολής μισθών, μια προσέγγιση που αναμένεται να οδηγεί σε υψηλότερες αυξήσεις.
Αρχικά, η μετάβαση στο νέο σύστημα είχε προγραμματιστεί για το 2025, ωστόσο με απόφαση του υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνου Τσακλόγλου, μετατέθηκε για το 2026. Η διαφορά που θα προκαλέσει αυτή η αλλαγή είναι σημαντική: αν ίσχυε ήδη σήμερα το νέο μοντέλο, η αύξηση στις συντάξεις δεν θα ήταν 2,7% όπως εφαρμόστηκε, αλλά θα έφτανε το 4%.
Αυτός ο μηχανισμός αναπροσαρμογής θεωρείται ιδιαίτερα ευνοϊκός για τους ασφαλισμένους, καθώς ιστορικά οι μισθοί τείνουν να αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό από τον πληθωρισμό. Για παράδειγμα, αν το 2025 ο δείκτης μισθών αυξηθεί κατά 4,5%, η ανταποδοτική σύνταξη θα προσαρμοστεί ανάλογα, οδηγώντας σε υψηλότερο ποσό σε σχέση με ένα σύστημα βασισμένο αποκλειστικά στον πληθωρισμό.
Αναθεώρηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης το 2026
Το δεύτερο μεγάλο θέμα που θα τεθεί προς εξέταση είναι η ηλικία συνταξιοδότησης, η οποία ενδέχεται να αλλάξει από το 2027. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το όριο ηλικίας συνδέεται με το προσδόκιμο ζωής μετά τα 65 έτη. Αν από την ανάλυση των δεδομένων το 2026 προκύψει ότι το προσδόκιμο έχει αυξηθεί, τότε τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα προσαρμοστούν αυτόματα.
Μέχρι το 2026, τα όρια συνταξιοδότησης διατηρούνται στα 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης ή στα 67 έτη με τουλάχιστον 15 έτη εισφορών. Από το 2027 και μετά, όμως, δεν είναι βέβαιο αν αυτά τα όρια θα παραμείνουν αμετάβλητα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, μεταξύ 2027 και 2030, το όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη με 40ετία αναμένεται να αυξηθεί στα 63 έτη και 5 μήνες, ενώ για όσους συνταξιοδοτούνται στα 67, το νέο όριο θα διαμορφωθεί στα 68,5 έτη.
Η εφαρμογή αυτών των αλλαγών βασίζεται σε νομοθεσία που θεσπίστηκε το 2010, σύμφωνα με την οποία κάθε αύξηση στο προσδόκιμο ζωής μεταφράζεται σε αντίστοιχη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Μέχρι σήμερα, δεν κρίθηκε αναγκαία κάποια τροποποίηση, καθώς η πανδημία επηρέασε αρνητικά το προσδόκιμο ζωής, μη επιτρέποντας την ενεργοποίηση του μηχανισμού αναπροσαρμογής. Ωστόσο, καθώς η τάση αυτή αντιστρέφεται, είναι πιθανό να δούμε νέες παρεμβάσεις από το 2027.
Οι επιπτώσεις του δημογραφικού στο ασφαλιστικό σύστημα
Το δημογραφικό ζήτημα αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για το ασφαλιστικό σύστημα, καθώς η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους φθίνει συνεχώς. Σήμερα, για κάθε 100 συνταξιούχους, αναλογούν 166 ασφαλισμένοι που χρηματοδοτούν τις συντάξεις μέσω των εισφορών τους. Ωστόσο, με τις δημογραφικές εξελίξεις, το 2040 ο αριθμός αυτός θα έχει πέσει στους 125 ασφαλισμένους ανά 100 συνταξιούχους, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του συστήματος.
Μελέτες οργανισμών όπως η Eurostat, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ΟΟΣΑ προειδοποιούν ότι, αν δεν υπάρξουν διορθωτικές κινήσεις, οι αναλογίες αυτές θα καταστήσουν το σύστημα μη βιώσιμο. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι το προσδόκιμο ζωής στα 65 έτη αυξάνεται σταθερά: το 2022 ήταν 18,7 έτη για τους άνδρες και 21,7 έτη για τις γυναίκες, ενώ μέχρι το 2070 αναμένεται να φτάσει τα 23,9 και 26,7 έτη αντίστοιχα.
Ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνος Τσακλόγλου, έχει ξεκαθαρίσει ότι μέχρι το 2027 δεν πρόκειται να γίνουν αλλαγές στα όρια συνταξιοδότησης. Ωστόσο, στα τέλη του 2026 θα αξιολογηθεί εκ νέου η κατάσταση, λαμβάνοντας υπόψη τις δημογραφικές εξελίξεις και την πορεία του προσδόκιμου ζωής, ώστε να αποφασιστούν τυχόν προσαρμογές.
Το 2026, λοιπόν, θα είναι ένα έτος καθοριστικών αποφάσεων για το ασφαλιστικό σύστημα, καθώς θα τεθούν επί τάπητος οι αυξήσεις στις συντάξεις και η πιθανή αναθεώρηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης. Οι εξελίξεις αυτές θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη μελλοντική πορεία του συνταξιοδοτικού καθεστώτος στην Ελλάδα, με άμεσες επιπτώσεις για χιλιάδες ασφαλισμένους και συνταξιούχους.
Ακολούθησε το Onlinepress.gr στο Google News για όλες τς τελευταίες χρηστικές ειδήσεις