Ανατροπή στην αγορά: Το παρασκήνιο πίσω από το ελαιόλαδο στην Ελλάδα

Από γενιά σε γενιά, έχει καθιερωθεί η αντίληψη πως το λάδι που έρχεται απευθείας από τον παραγωγό, έναν συγγενή ή έναν γνωστό, είναι πιο αξιόπιστο από το συσκευασμένο. Αυτή η πολιτισμική προσέγγιση βασίζεται κυρίως στην εμπιστοσύνη, ωστόσο στη σύγχρονη πραγματικότητα έχει εξελιχθεί σε πρόσφορο έδαφος για αδιαφανείς και συχνά παράνομες εμπορικές πρακτικές.

Ξέφραγο αμπέλι οι έλεγχοι και εφαρμογή των νόμων

Παρότι η ελληνική νομοθεσία προβλέπει ότι το ελαιόλαδο πρέπει να διατίθεται σε δοχεία έως 5 λίτρων, η εφαρμογή αυτής της διάταξης στην πράξη είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, όπως ο ΕΦΕΤ και οι οικονομικές υπηρεσίες του κράτους, σπάνια διενεργούν ουσιαστικούς ελέγχους. Ως αποτέλεσμα, η αγορά πλημμυρίζει με λάδι αμφίβολης ποιότητας, συχνά με ψευδή σήμανση και χωρίς παραστατικά, που φέρουν την ετικέτα ‘έξτρα παρθένο’ ενώ δεν είναι τίποτα παραπάνω από νοθευμένο προϊόν ή απλός χυμός ελιάς μειωμένων προδιαγραφών.

Η φοροδιαφυγή και ο αθέμιτος ανταγωνισμός καλπάζουν

Η μαζική και ανεξέλεγκτη διακίνηση χύμα ελαιολάδου κοστίζει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως στα δημόσια ταμεία. Οι απώλειες από ΦΠΑ και λοιπούς φόρους εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας ένα τεράστιο κενό που θα μπορούσε να καλυφθεί μέσω ενίσχυσης της αγροτικής παραγωγής ή καλύτερης εποπτείας. Παράλληλα, οι νόμιμες εταιρείες τυποποίησης πλήττονται από τον αθέμιτο ανταγωνισμό, αδυνατώντας να ανταγωνιστούν προϊόντα που πωλούνται κάτω του κόστους και εκτός νομικού πλαισίου.

Καθυστερήσεις σε κρίσιμες ψηφιακές πρωτοβουλίες

Η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου για την παραγωγή και διακίνηση ελαιολάδου, καθώς και η χρήση ψηφιακών δελτίων αποστολής, θεωρούνται κρίσιμα εργαλεία για την καταπολέμηση της παρανομίας στον κλάδο. Αν και η εφαρμογή τους είχε αναγγελθεί για τον Απρίλιο, η υλοποίησή τους αναβλήθηκε, αφήνοντας το τοπίο θολό. Ο ΣΕΒΙΤΕΛ πιέζει για την άμεση ενεργοποίησή τους, επισημαίνοντας ότι μόνο έτσι θα είναι δυνατή η πλήρης ιχνηλασιμότητα του προϊόντος – από το ελαιοτριβείο έως τον καταναλωτή.

Ανεφάρμοστος νόμος για συσκευασμένο λάδι στην εστίαση

Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει ότι στα εστιατόρια και τα καταστήματα εστίασης πρέπει να παρέχεται στους πελάτες ελαιόλαδο σε συσκευασίες από 100 έως 500 ml, με τυποποιημένη σήμανση. Παρόλα αυτά, η πρακτική του ‘λαδόξυδου’ σε ανώνυμες φιάλες καλά κρατεί. Οι πελάτες συχνά καταναλώνουν λάδι αμφίβολης προέλευσης και ποιότητας, γεγονός που όχι μόνο θέτει σε κίνδυνο την υγεία τους, αλλά και υπονομεύει τη φήμη του ελληνικού ελαιολάδου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Άσχημα νέα για τους οδηγούς στην Ελλάδα – Τι θα πρέπει να πληρώσουν

Η αναγκαιότητα για ριζικές μεταρρυθμίσεις στον κλάδο

Ο ΣΕΒΙΤΕΛ προτείνει μια σειρά μέτρων για την εξυγίανση του τομέα, με κυρίαρχο την ίδρυση ενός πλήρους μητρώου ελαιοτριβείων και μονάδων συσκευασίας. Παράλληλα, θεωρεί επιτακτική την ανάγκη για εκστρατείες ενημέρωσης των καταναλωτών, ώστε να κατανοήσουν τους κινδύνους από το χύμα λάδι και να στραφούν στο επώνυμο, πιστοποιημένο προϊόν. Το ελαιόλαδο αποτελεί διατροφικό θησαυρό, αλλά και εθνικό εξαγώγιμο αγαθό. Η προστασία του είναι ζήτημα υγείας, οικονομίας και εθνικής αξιοπιστίας.