Επαναστατική θεραπεία με βλαστοκύτταρα αποκαθιστά την όραση

Μια καινοτόμος θεραπευτική μέθοδος αξιοποιεί βλαστοκύτταρα από το υγιές μάτι του ασθενούς για την επιδιόρθωση του κατεστραμμένου κερατοειδούς. Πρόσφατη κλινική μελέτη έδειξε ότι η τεχνική αυτή είχε επιτυχία σε 14 από τους 15 ασθενείς που συμμετείχαν στη δοκιμή.

Ο κερατοειδής, το διαφανές μπροστινό τμήμα του ματιού, παίζει κρίσιμο ρόλο στην εστίαση του φωτός και, επομένως, στην καθαρή όραση. Στην περιφέρειά του εντοπίζονται βλαστικά κύτταρα, τα οποία έχουν την ικανότητα να ανανεώνουν τα κύτταρα του κερατοειδούς, επουλώνοντας τυχόν τραυματισμούς ή φθορές λόγω ηλικίας.

Ωστόσο, σοβαροί τραυματισμοί όπως χημικά ή θερμικά εγκαύματα, καθώς και σοβαρές λοιμώξεις, μπορεί να καταστρέψουν αυτά τα κύτταρα, οδηγώντας σε μόνιμη βλάβη και τύφλωση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι συνηθισμένες μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς δεν επαρκούν, καθώς αντικαθιστούν μόνο το κεντρικό τμήμα του κερατοειδούς χωρίς να αποκαθιστούν τα εξωτερικά βλαστικά κύτταρα που είναι ζωτικής σημασίας για τη φυσική επιδιόρθωση.

Όραση: Η επαναστατική τεχνική της μεταμόσχευσης αυτόλογων βλαστοκυττάρων

Για την αντιμετώπιση αυτών των περιπτώσεων, οι επιστήμονες ανέπτυξαν μια τεχνική που βασίζεται στη μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων από το υγιές μάτι του ίδιου του ασθενούς. Η διαδικασία, γνωστή ως «μεταμόσχευση καλλιεργημένων αυτόλογων επιθηλιακών κυττάρων των χειλέων», περιλαμβάνει τη λήψη βλαστοκυττάρων από το υγιές μάτι, την ανάπτυξή τους στο εργαστήριο σε μορφή κυτταρικών φύλλων και τη χειρουργική τους τοποθέτηση στο κατεστραμμένο μάτι.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Κύστη στα νεφρά: Πότε είναι ακίνδυνη και πότε χρίζει προσοχής

Η πρώτη κλινική δοκιμή αυτής της θεραπείας πραγματοποιήθηκε το 2018 στο νοσοκομείο Massachusetts Eye and Ear στη Βοστώνη, σε τέσσερις ασθενείς που είχαν υποστεί σοβαρά χημικά εγκαύματα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η θεραπεία ήταν εφικτή, ασφαλής και δυνητικά αποτελεσματική.

Εντυπωσιακά αποτελέσματα σε νέα κλινική δοκιμή

Σε πρόσφατη μελέτη, η ίδια ερευνητική ομάδα εφάρμοσε τη θεραπεία σε 15 ασθενείς που είχαν υποστεί τύφλωση από τραυματισμούς του κερατοειδούς λόγω χημικών ή θερμικών εγκαυμάτων, καθώς και ιογενών λοιμώξεων.

Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο Nature Communications, έδειξαν ότι 14 από τους 15 ασθενείς είχαν θετική ανταπόκριση στη θεραπεία μετά από 18 μήνες παρακολούθησης. Η επιτυχία της θεραπείας καθορίστηκε από τρεις παράγοντες:

1. Η επιφάνεια του κερατοειδούς αποκαταστάθηκε.
2. Τα ανεπιθύμητα αιμοφόρα αγγεία που εμπόδιζαν την όραση μειώθηκαν.
3. Οι ασθενείς ανέφεραν λιγότερο πόνο και δυσφορία στα μάτια.

Επιπλέον, δεν παρατηρήθηκαν σοβαρές παρενέργειες, γεγονός που ενισχύει την ασφάλεια της προσέγγισης.

Μπορεί η θεραπεία με βλαστοκύτταρα να βελτιώσει την όραση;

Αν και η μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων αποκαθιστά την επιφάνεια του κερατοειδούς, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η όραση βελτιώνεται αυτόματα. Αν τα βαθύτερα στρώματα του κερατοειδούς έχουν υποστεί εκτεταμένες βλάβες, οι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν επιπλέον μεταμόσχευση κερατοειδούς.

Παρ’ όλα αυτά, το 70% των ασθενών που υποβλήθηκαν στη θεραπεία ανέφεραν βελτίωση της όρασης μετά από 18 μήνες. Οι ασθενείς με τις πιο σοβαρές βλάβες χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο για να ανταποκριθούν στη θεραπεία, ενώ ένας ασθενής με εκτεταμένη οφθαλμική βλάβη δεν παρουσίασε σημαντική βελτίωση.

Αυτή η μέθοδος είναι προς το παρόν εφαρμόσιμη μόνο σε ασθενείς που έχουν χάσει την όραση στο ένα μάτι, καθώς απαιτεί υγιή βλαστοκύτταρα από το άλλο μάτι. Ωστόσο, οι ερευνητές επιδιώκουν να επεκτείνουν τη θεραπεία χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα από δωρητές οργάνων, κάτι που θα επιτρέψει τη θεραπεία και των δύο ματιών.

Παράλληλα, η επιστημονική ομάδα σχεδιάζει νέες δοκιμές με μεγαλύτερο αριθμό ασθενών και μεγαλύτερη χρονική διάρκεια παρακολούθησης. Στόχος τους είναι να συγκρίνουν άμεσα την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με μια εικονική θεραπεία, ώστε να επιβεβαιώσουν την πραγματική της αξία.

Η συγκεκριμένη θεραπευτική προσέγγιση ανοίγει νέους ορίζοντες στην αποκατάσταση της όρασης, προσφέροντας ελπίδα σε όσους έχουν υποστεί σοβαρές βλάβες στον κερατοειδή.