Γιατροί και νοσηλευτές σε συνθήκες εξάντλησης -Ποιοι άλλοι κλάδοι κινδυνεύουν από burnout,

Το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης ή αλλιώς burnout, περιγράφεται από τους ειδικούς ως το αποτέλεσμα παρατεταμένου άγχους και υπερφόρτωσης στην εργασία.

Ο ψυχίατρος – ψυχοθεραπευτής Σωκράτης Εμμανουηλίδης εξηγεί: «Το burnout είναι μια σταδιακή κατάρρευση του ατόμου. Το ενδιαφέρον για τη δουλειά μειώνεται, η απόδοση φθίνει, ενώ εμφανίζονται συμπτώματα όπως αϋπνία, κεφαλαλγίες, δύσπνοια, πόνοι στο στήθος. Το άτομο μπορεί να γίνει κυνικό ή και αδιάφορο, όχι από επιλογή, αλλά επειδή έχει ξεπεράσει τα όριά του».

Οι γιατροί, οι νοσηλευτές, οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι εκπαιδευτικοί είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, τα επαγγέλματα με τον μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης burnout, λόγω της φύσης της δουλειάς τους που απαιτεί συνεχή ψυχική επένδυση και σωματική αντοχή.

Burnout- Καθημερινές ιστορίες  απίστευτης εξάντλησης 

Τα παραδείγματα που καταγράφονται καθημερινά είναι αμέτρητα. Η μοναδική παιδίατρος του νοσοκομείου Σάμου κατέρρευσε μετά από έξι συνεχόμενες 24ωρες εφημερίες. Αναισθησιολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου κατέρρευσε εν ώρα εφημερίας. Νοσηλευτής στο ΑΧΕΠΑ έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια της βάρδιάς του. Και η λίστα συνεχίζεται.

Όπως λέει η κα Κρικρή: «Μου χρωστούν την άδεια από το 2019. Δεν την πήρα γιατί δεν μπορώ να αφήσω πίσω τα περιστατικά μου. Οι νοσηλευτές είναι στα όριά τους. Έχω δει 60χρονη νοσηλεύτρια να κάνει εφημερία στα ΤΕΠ, με απίστευτους ρυθμούς, ενώ της οφείλονται 100 ρεπό».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Συντάξεις: Ποιοι θα πάρουν νέο επίδομα 250 ευρώ – Πότε πληρώνεται και ποιοι το δικαιούνται

Νομοθεσία που επιτείνει το πρόβλημα

Αντί να ανακουφίζει, η ελληνική νομοθεσία φαίνεται να εντείνει την κρίση. Όπως εξηγεί ο δρ Ανδρέας Στοϊμενίδης, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία, από το 2019 και έπειτα η κατεύθυνση της νομοθεσίας δεν είναι προστατευτική, αλλά επιβαρυντική: «Ο νόμος του 2023 επέτρεψε συμβάσεις μηδενικών ωρών και διπλή εργασία έως και 13 ώρες τη μέρα. Ο νόμος του 2021 επέτρεψε την απλήρωτη υπερεργασία. Στην πράξη, τα ρεπό και οι άδειες παραγράφονται. Η ελληνική νομοθεσία κινείται αντίθετα από τις ευρωπαϊκές οδηγίες».

Ενδεικτικά, η ευρωπαϊκή νομοθεσία ορίζει ότι οι γιατροί δεν πρέπει να εργάζονται πάνω από 48 ώρες την εβδομάδα και ότι μετά από εφημερία πρέπει να ακολουθεί υποχρεωτική ανάπαυση. Η Ελλάδα παραβιάζει συστηματικά αυτούς τους κανόνες, με αποτέλεσμα να πληρώνει πρόστιμα στην Ε.Ε.

Το τίμημα: Ζωές χαμένες και υπηρεσίες σε κίνδυνο

Το burnout δεν είναι απλώς μια δυσάρεστη εργασιακή κατάσταση. Έχει άμεσες και τραγικές συνέπειες. Το 2024, σύμφωνα με στοιχεία της ΓΣΕΕ, 149 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη δουλειά ή καθ’ οδόν προς αυτή, ενώ 272 τραυματίστηκαν σοβαρά. Οι αριθμοί αυτοί δεν αρμόζουν σε μια ευρωπαϊκή χώρα.

Η εξουθένωση των επαγγελματιών υγείας δεν επηρεάζει μόνο τους ίδιους αλλά και την ποιότητα της φροντίδας που μπορούν να παρέχουν. Όταν ένας γιατρός ή νοσηλευτής λειτουργεί σε κατάσταση εξάντλησης, τα λάθη αυξάνονται και οι κίνδυνοι για τους ασθενείς πολλαπλασιάζονται.

Η αντιμετώπιση του burnout δεν μπορεί να αφεθεί στην «ατομική ευθύνη» των εργαζομένων. Απαιτείται άμεση και αποφασιστική κρατική παρέμβαση με:

• Ενίσχυση του ΕΣΥ με μόνιμες προσλήψεις προσωπικού,

• Αυστηρή εφαρμογή των ευρωπαϊκών εργασιακών κανόνων,

• Θεσμική κατοχύρωση της επαγγελματικής εξουθένωσης ως ιατρικής κατάστασης,

• Διασφάλιση δικαιώματος στην ανάπαυση, χωρίς “κόντρα ρεπό” και καθυστερήσεις,

• Ουσιαστική αναγνώριση της προσφοράς των επαγγελματιών υγείας με επαρκείς μισθούς και προστασία.

Γιατροί και νοσηλευτές δεν είναι υπερήρωες. Είναι άνθρωποι. Και κάθε κοινωνία που δεν φροντίζει εκείνους που τη φροντίζουν, τελικά υπονομεύει το ίδιο της το μέλλον.