Κύστεις ωοθηκών: Πότε προκαλεί συμπτώματα & πότε πρέπει να αφαιρεθούν

Οι κύστεις ωοθηκών είναι ένας μικρός σάκος γεμάτος υγρό ή ημίρρευστο περιεχόμενο που αναπτύσσεται είτε μέσα στην ωοθήκη είτε στην επιφάνειά της. Παρόλο που η ανακάλυψή τους μπορεί να δημιουργήσει ανησυχία για ενδεχόμενη κακοήθεια, στην πλειοψηφία τους πρόκειται για καλοήθεις σχηματισμούς.

Η αύξηση των περιστατικών που διαγιγνώσκονται σήμερα οφείλεται κυρίως στη χρήση υπερήχων και στην αυξημένη προσοχή που δίνεται στις γυναικολογικές εξετάσεις.

Κύστεις ωοθηκών – κατηγορίες

Λειτουργικές κύστεις: Συνδέονται με τον φυσιολογικό εμμηνορροϊκό κύκλο και συνήθως υποχωρούν μόνες τους.

Νεοπλασματικές κύστεις: Μπορεί να είναι είτε καλοήθεις είτε κακοήθεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Κύστη στα νεφρά: Πότε είναι ακίνδυνη και πότε χρίζει προσοχής

Οι κύστεις μπορούν να εμφανιστούν σε όλες τις ηλικίες – από νεογνά έως και γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση – με συχνότερη εμφάνιση στην εφηβεία λόγω ορμονικών αλλαγών.

Πότε απαιτείται θεραπεία;

Αν και οι περισσότερες κύστεις εξαφανίζονται χωρίς παρέμβαση, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αφαίρεση όταν:

• Έχουν μεγάλο μέγεθος
• Επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα
• Προκαλούν πόνο ή άλλα συμπτώματα
• Υπάρχει υποψία κακοήθειας
• Σε ορισμένες περιπτώσεις, η επέμβαση περιλαμβάνει και την αφαίρεση της ωοθήκης.

Κύστεις ωοθηκών: Συμπτώματα 

Πολλές γυναίκες δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα. Όταν υπάρχουν, τα πιο συχνά είναι:

• Πόνος χαμηλά στην κοιλιά

• Ξαφνικός, έντονος πόνος λόγω συστροφής ή ρήξης κύστης

• Δυσφορία κατά την επαφή

• Αίσθημα φουσκώματος ή πίεσης

• Ανωμαλίες στην εμμηνορρυσία

• Δυσκοιλιότητα ή δυσουρικά προβλήματα

• Δυσπεψία και αίσθημα πληρότητας

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η κύστη μπορεί να εντοπιστεί τυχαία σε έναν υπερηχογραφικό ή γυναικολογικό έλεγχο. Η επιβεβαίωση γίνεται συνήθως με υπερηχογράφημα (κοιλιακό ή διακολπικό). Σε ειδικές περιπτώσεις, ενδέχεται να χρειαστεί αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Η τελική διάγνωση γίνεται μόνο μετά από ιστολογική ανάλυση του ιστού που αφαιρείται κατά την εγχείρηση.

Εξετάσεις για τη διερεύνηση κύστεων

• Τεστ εγκυμοσύνης

• Αιματολογικός και ουρολογικός έλεγχος

• Καρκινικοί δείκτες όπως το CA-125

• Άλλες εξειδικευμένες εξετάσεις αναλόγως των ευρημάτων

Τι θεραπεία υπάρχει;

1. Παρακολούθηση χωρίς επέμβαση:

Γίνεται συνήθως σε γυναίκες με μικρές, απλές κύστεις που δεν προκαλούν συμπτώματα, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση.

2. Φαρμακευτική αγωγή:

Αντισυλληπτικά χάπια μπορούν να αποτρέψουν τη δημιουργία νέων λειτουργικών κύστεων, αλλά δεν επηρεάζουν την πορεία των ήδη υπαρχουσών.

3. Χειρουργική αντιμετώπιση:

Απαιτείται σε:

• Επίμονες κύστες >5 εκ.

• Κύστες με ύποπτα ή πολύπλοκα χαρακτηριστικά

• Συμπτωματικές κύστες

Οι επιλογές περιλαμβάνουν:

• Λαπαροσκόπηση (ελάχιστα επεμβατική)

• Λαπαροτομία (ανοικτή χειρουργική επέμβαση)

Στόχος είναι:

• Η διάγνωση και επιβεβαίωση του είδους της κύστης

• Η εκτίμηση του κινδύνου κακοήθειας

• Η ιστολογική εξέταση

• Η συνολική εκτίμηση της πυέλου

Πότε αφαιρούνται και οι ωοθήκες;

Σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, μπορεί να προταθεί η αφαίρεση και των δύο ωοθηκών και σαλπίγγων (αμφοτερόπλευρη εξαρτηματεκτομή), συχνά μαζί με τη μήτρα, για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου κακοήθειας.