Νέες δυνατότητες για στέγη σε νέους μέσω ευρωπαϊκής χρηματοδότησης

Η αναθεώρηση του ΕΣΠΑ για την περίοδο 2021-2027 φέρνει στο προσκήνιο έναν νέο κύκλο χρηματοδοτικής παρέμβασης, με σκοπό την ουσιαστική στήριξη της κοινωνικής στέγασης. Το πρόγραμμα αυτό αναμένεται να λειτουργήσει ως ανάχωμα στις πιέσεις της ακρίβειας και της έλλειψης προσιτών κατοικιών, δίνοντας ελπίδα σε χιλιάδες νέους που μέχρι σήμερα αδυνατούν να αποκτήσουν δικό τους σπίτι.

Με ένα αρχικό κονδύλι της τάξης του 1 δισ. ευρώ, το νέο αυτό σχήμα προβλέπει μεταξύ άλλων την επιδότηση ενοικίου, τη στήριξη της αποπληρωμής στεγαστικών δανείων και την κάλυψη τόκων, με σκοπό την ενίσχυση της πρόσβασης στην ιδιοκατοίκηση ή έστω σε σταθερές συνθήκες διαβίωσης. Το μέτρο στοχεύει σε άτομα ηλικίας έως 35 ετών, ειδικά εκείνα που ήδη ζουν με ενοίκιο και αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.

Ευρωπαϊκή ώθηση για κοινωνική κατοικία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της αναθεωρημένης στρατηγικής χρηματοδοτήσεων, ενισχύει πλέον τα κράτη-μέλη να επενδύσουν πιο δυναμικά στην κοινωνική πολιτική για τη στέγαση. Οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο επιτρέπουν πλέον διπλασιασμό των επενδύσεων που αφορούν την ενίσχυση των ευάλωτων ομάδων στην αγορά κατοικίας. Επιπλέον, αναπτύσσονται νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, με τη συμβολή μεγάλων τραπεζικών θεσμών και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, τα οποία φιλοδοξούν να διευρύνουν τις δυνατότητες υποστήριξης της κατοικίας μέσα από ποικίλες μορφές δανειοδότησης και επιδοτήσεων.

Παρά τις μέχρι τώρα γενικές ανακοινώσεις από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη, τα ακριβή τεχνικά χαρακτηριστικά του προγράμματος αναμένονται μέσα στους επόμενους μήνες, στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της διαβούλευσης με τις ευρωπαϊκές αρχές.

Κοινωνική πίεση και λήξη παλαιών προγραμμάτων υπαγορεύουν νέες λύσεις

Η ανάγκη για την έναρξη μιας νέας στεγαστικής πολιτικής δεν είναι απλώς επιθυμία – είναι κοινωνική επιταγή. Το υπάρχον πρόγραμμα «Σπίτι μου», που αποτέλεσε ένα προσωρινό ανάχωμα στην κρίση της στέγασης, οδεύει προς την ολοκλήρωσή του. Η δεύτερη φάση του προγράμματος πρόκειται να συνεχιστεί έως το τέλος του έτους, με στόχο την απορρόφηση όλων των διαθέσιμων πόρων. Ωστόσο, οι προοπτικές για περαιτέρω επαναλήψεις του ίδιου σχήματος είναι εξαιρετικά περιορισμένες, καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης –από το οποίο προέρχονταν οι σχετικοί πόροι– παύει να επιτρέπει νέες ανακατανομές κονδυλίων μετά το τέλος του μήνα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Αγίου Πνεύματος: Είναι αργία ή όχι; Πως θα πληρωθείτε

Περισσότερη ευελιξία και καλύτερος χρονικός ορίζοντας μέσω ΕΣΠΑ

Σε αντίθεση με τα αυστηρά πλαίσια του Ταμείου Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ προσφέρει ένα ευρύτερο και πιο ευέλικτο πλαίσιο για την κατανομή και τη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων. Αυτό επιτρέπει στην κυβέρνηση να σχεδιάσει ένα πιο στοχευμένο και ρεαλιστικό πρόγραμμα, με μεγαλύτερη διάρκεια εφαρμογής και προσαρμοστικότητα ανάλογα με τη ζήτηση. Η έναρξη του νέου στεγαστικού μέτρου προβλέπεται να συνοδευτεί από χρηματοδότηση ύψους 1 δισ. ευρώ, η οποία, ανάλογα με την πορεία του προγράμματος, μπορεί να αυξηθεί ώστε να καλύψει περισσότερους δικαιούχους.

Άμεση υποστήριξη ενοικίου για οικονομικά ευάλωτους νέους

Μία από τις βασικές συνιστώσες του νέου προγράμματος αφορά την άμεση ενίσχυση των εξόδων στέγασης για νέους και νέα ζευγάρια με περιορισμένο εισόδημα. Η επιδότηση του ενοικίου, που θα εφαρμόζεται με κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια, θα αποδίδεται κατευθείαν στους ιδιοκτήτες των κατοικιών. Με αυτόν τον τρόπο αποτρέπεται η κατάχρηση και διασφαλίζεται διαφάνεια στη διαδικασία καταβολής των επιδοτήσεων, κάτι που αποτελούσε πάγιο αίτημα των αρμόδιων κοινωνικών φορέων.

Στήριξη στη δανειοδότηση για απόκτηση πρώτης κατοικίας

Το δεύτερο βασικό σκέλος του προγράμματος θα επικεντρωθεί στην ενίσχυση της πρόσβασης στη δανειοδότηση για αγορά κατοικίας. Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται η επιδότηση των τόκων για στεγαστικά δάνεια, με τρόπο παρόμοιο με εκείνον του «Σπίτι μου». Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, τόσο ως προς το δηλωθέν εισόδημα όσο και ως προς την ακίνητη περιουσία τους. Η στόχευση του μέτρου είναι να ενισχυθούν πραγματικά όσοι δεν έχουν άλλη εναλλακτική, αποκλείοντας παράλληλα περιπτώσεις καταστρατήγησης.

Χρονικός ορίζοντας υλοποίησης και επόμενα βήματα

Η διαδικασία επικύρωσης του νέου πλαισίου ενίσχυσης μέσω του ΕΣΠΑ βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Η τελική πρόταση για την αναθεώρηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων πρόκειται να κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντός του καλοκαιριού του 2025. Έπειτα από τον απαιτούμενο κύκλο διαβουλεύσεων και εγκρίσεων, η πλήρης ενεργοποίηση του προγράμματος προβλέπεται για τις αρχές του 2026.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, έχει επιβεβαιώσει πως οι παρεμβάσεις για τη στήριξη της στέγασης αποτελούν βασικό πυλώνα της επικείμενης αναθεώρησης του ΕΣΠΑ. Η ετοιμότητα για εφαρμογή του νέου σχεδίου συμπίπτει χρονικά με την ολοκλήρωση του «Σπίτι μου», διασφαλίζοντας έτσι τη συνέχεια στην κοινωνική προστασία χωρίς κενά ή ασυνέχειες.