Πλησιάζει η αλλαγή ώρας 2024 – Μία ώρα πίσω ή μπροστά τα ρολόγια;

Σε λίγες ημέρες θα κληθούμε να γυρίσουμε τα ρολόγια μας μία ώρα μπροστά καθώς όπως κάθε χρόνο η εν λόγω αλλαγή πραγματοποιείται την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου. Μόλις το 2002 όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης υιοθέτησαν σταθερές ημερομηνίες για την αλλαγή της ώρας, την τελευταία Κυριακή του Μάρτη η αλλαγή σε θερινή και την τελευταία Κυριακή του Οκτώβρη επανέρχονται τα ρολόγια μια ώρα πίσω.

Πλησιάζει η αλλαγή ώρας 2024 - Μία ώρα πίσω ή μπροστά τα ρολόγια;

Η αλλαγή της ώρας φέτος την Κυριακή 31 Μαρτίου 2024. Συγκεκριμένα, όταν οι δείκτες του ρολογιού δείξουν 03.00 τα ξημερώματα, πρέπει να τους βάλουμε μία ώρα μπροστά για να δείξουν 04.00 χάνοντας μια ώρα ύπνου.

Το μέτρο της αλλαγής της ώρας έχει ως βασικό πλεονέκτημα την εξοικονόμηση ενέργειας. Συνολικά, κατά τους επτά μήνες της θερινής ώρας εξοικονομούμε 210 ώρες ηλεκτρικής ενέργειας εκμεταλλευόμενοι τον Ήλιο.

Τη δεκαετία του ’70, υπό την επήρεια της πετρελαϊκής κρίσης, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούσαν να εκμεταλλευθούν το φως της ημέρας κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Από το 1996 ισχύει μία ενιαία, πανευρωπαϊκή ρύθμιση, κατά την οποία την Άνοιξη γυρίζουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά (ώστε να αξιοποιούμε το φως της ημέρας για μία ώρα επιπλέον), ενώ το Φθινόπωρο τα επαναφέρουμε μία ώρα πίσω.

Γιατί δεν καταργείται η αλλαγή ώρας

Η τελευταία αλλαγή ώρας στα ρολόγια στην Ευρώπη ήταν προγραμματισμένη για τον Μάρτιο 2021, με τα κράτη – μέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση να καλούνταν να επιλέξουν μια από τις δύο ζώνες (χειμερινή ή θερινή). Ειδικότερα, με ψήφους 410 υπέρ και 192 κατά, η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο ενέκρινε την πρόταση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού («TRAN») για τη διακοπή του ισχύοντος συστήματος εξαμηνιαίων αλλαγών της ώρας, μεταξύ καλοκαιριού και χειμώνα (θερινή και χειμερινή ώρα).

Η συζήτηση για την κατάργηση του μέτρου «φούντωσε» το 2018, με το debate για τη θερινή ώρα και τη χειμερινή να ωθεί την Κομισιόν να ζητήσει την εφαρμογή του μέτρου με συντονισμένο και ενιαίο τρόπο, ώστε να περιοριστεί στο ελάχιστο η κοινή εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο μικροσκόπιο των εισηγητών της κάθε πλευράς μπήκαν οι μελέτες που υποδεικνύουν τις αρνητικές επιπτώσεις από την αλλαγή ώρας στον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά και σε τομείς όπως η γεωργία και η οδική ασφάλεια. Ωστόσο, η εν λόγω απόφαση μπήκε στον… πάγο λόγω της πανδημίας κορονοϊού (αρχικά) και του πολέμου στην Ουκρανία (στη συνέχεια), ο οποίος συνοδεύτηκε από διαδοχικές γεωπολιτικές κρίσεις.

Αυτήν τη στιγμή, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη, δεν φαίνεται να υπάρχει επαρκής υποστήριξη για να γίνει πράξη η συγκεκριμένη πρόταση, που βάζει τέλος στα «πήγαινε – έλα» των ρολογιών. Επίσης, άγνωστο παραμένει για πόσα χρόνια ακόμα θα αλλάζει η ώρα από χειμερινή σε θερινή και το αντίστροφο μέχρι η Ευρωπαϊκή Ένωση να αποφασίσει να εφαρμόσει το μέτρο για την κατάργηση της συγκεκριμένης πρακτικής.

Αλλαγή ώρας 2024: Τί έχει αποφασίσει το Ευρωκοινοβούλιο

Η Ολομέλεια στο Ευρωκοινοβούλιο είχε αποφασίσει την κατάργηση της αλλαγής ώρας το 2021. Η ψηφοφορία είχε γίνει τον Μάρτιο του 2019. Αυτό επρόκειτο να γίνει την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου 2021, ωστόσο, λόγω των έκτακτων συνθηκών με την πανδημία, το θέμα δεν προχώρησε και οι χώρες δεν επέλεξαν ποτέ αν θα κρατούσαν τη θερινή ή τη χειμερινή ώρα.

«Η αλλαγή της ώρας πρέπει να καταργηθεί» είχε δηλώσει το 2018 ο τότε επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, μετά από μια σχετική διαδικτυακή έρευνα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 84% όσων πήραν μέρος στην έρευνα αυτή είχε ταχθεί υπέρ στο να μπει τέλος σε αυτήν την πρακτική. Σύμφωνα με την DW, μετά την εξαγγελία Γιούνκερ πολλά κράτη-μέλη πάγωσαν, πάτησαν φρένο και ζήτησαν χρόνο για να προσμετρήσουν τις συνέπειες. Δεν ήταν μόνο ορισμένοι κλάδοι, όπως η αεροναυτιλία, που φοβήθηκε τεράστιο χάος στους αιθέρες. Ακόμη και επιστήμονες χτύπησαν συναγερμό. Και βρέθηκε μέση λύση. Να δοθεί περισσότερος χρόνος. Οι αρμόδιοι για το θέμα υπουργοί της Ε.Ε. αποφάσισαν ότι το νωρίτερο το 2021 θα γίνονταν η τελευταία αλλαγή ώρας.

Το Ινστιτούτο Ιατρικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου πρόβλεψε «τεράστια προβλήματα από μια παντοτινή θερινή ώρα, περισσότεροι διαβητικοί, καταθλιπτικοί, προβλήματα ύπνου και μάθησης, προσθήκη βάρους». Σε έρευνα του γερμανικού ασφαλιστικού φορέα υγείας DAK-Gesundheit το 2019, το 29% των ερωτηθέντων παραπονέθηκε για μια σειρά από παθήσεις τη χειμερινή ώρα, όπως διαταραχή ύπνου, προβλήματα αρτηριακής πίεσης και κόπωση διάρκειας πολλών εβδομάδων. Κυρίως οι άνθρωποι που δουλεύουν σε βάρδιες, νιώθουν στο πετσί τους την αλλαγή ώρας. Χρονοβιολόγοι, που ερευνούν τον βιορυθμό του ανθρώπινου οργανισμού, επικροτούν την οριστική παραμονή στη χειμερινή ώρα και επισημαίνουν ότι η καλοκαιρινή είναι τεχνητή ώρα που «αφαιρεί φως το πρωί, κάτι που επηρεάζει αρνητικά την εργασιακή επίδοση και επιβαρύνει το σώμα το βράδυ με μια επιπλέον ώρα φωτός, όταν είναι ώρα για ύπνο».