Πολυφαρμακία: Ο σιωπηλός κίνδυνος για χιλιάδες ηλικιωμένους

Η λήψη πολλαπλών φαρμάκων (πολυφαρμακία) από ηλικιωμένους ασθενείς αποτελεί συχνό φαινόμενο, το οποίο, αν και απαραίτητο για τη διαχείριση χρόνιων παθήσεων, ενέχει σημαντικούς κινδύνους. Η κατανόηση αυτών των κινδύνων και η εφαρμογή κατάλληλων στρατηγικών μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και να μειώσουν τις ανεπιθύμητες ενέργειες.

Τι είναι η πολυφαρμακία

Ο όρος πολυφαρμακία αναφέρεται στη λήψη πέντε ή περισσότερων φαρμάκων καθημερινά από έναν ασθενή. Αν και συχνά είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση πολλαπλών παθήσεων, η πολυφαρμακία αυξάνει τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών και αλληλεπιδράσεων μεταξύ φαρμάκων. ​

Κίνδυνοι και επιπτώσεις της πολυφαρμακίας

Η πολυφαρμακία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών, όπως:​

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Κύστη στα νεφρά: Πότε είναι ακίνδυνη και πότε χρίζει προσοχής

• Αλληλεπιδράσεις Φαρμάκων: Η ταυτόχρονη χρήση πολλών φαρμάκων μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις, επηρεάζοντας την αποτελεσματικότητα των θεραπειών και αυξάνοντας τον κίνδυνο παρενεργειών.

• Πτώσεις και Τραυματισμοί: Ορισμένα φάρμακα, ιδιαίτερα τα ηρεμιστικά και τα αντιυπερτασικά, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο πτώσεων στους ηλικιωμένους. ​

• Γνωστική Εξασθένηση: Φάρμακα με αντιχολινεργικές ιδιότητες μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη μνήμη και τη συγκέντρωση. ​

Ο ρόλος των συμπληρωμάτων διατροφής

Πολλοί ηλικιωμένοι καταναλώνουν συμπληρώματα διατροφής και φυτικά σκευάσματα, θεωρώντας τα ασφαλή. Ωστόσο, αυτά τα προϊόντα μπορούν να αλληλεπιδράσουν με συνταγογραφούμενα φάρμακα, προκαλώντας ανεπιθύμητες ενέργειες ή μειώνοντας την αποτελεσματικότητα των θεραπειών.

Στρατηγικές αντιμετώπισης: αποσυνταγογράφηση

Η αποσυνταγογράφηση (deprescribing) είναι η διαδικασία αξιολόγησης και διακοπής φαρμάκων που δεν είναι πλέον απαραίτητα ή των οποίων οι κίνδυνοι υπερβαίνουν τα οφέλη. Αυτή η πρακτική μπορεί να μειώσει την πολυφαρμακία και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων. ​

Η εφαρμογή της αποσυνταγογράφησης περιλαμβάνει:​

• Τακτική αξιολόγηση: Συστηματική ανασκόπηση της φαρμακευτικής αγωγής από επαγγελματίες υγείας.​

• Συνεργασία με ασθενείς: Συζήτηση με τον ασθενή για τα οφέλη και τους κινδύνους της διακοπής συγκεκριμένων φαρμάκων.​

• Σταδιακή διακοπή: Όπου είναι δυνατόν, σταδιακή μείωση της δόσης για την αποφυγή συμπτωμάτων στέρησης ή επανεμφάνισης της πάθησης.​

Να θυμάστε πως η πολυφαρμακία στους ηλικιωμένους αποτελεί σημαντική πρόκληση που απαιτεί προσεκτική διαχείριση. Μέσω της τακτικής αξιολόγησης των φαρμακευτικών αγωγών, της ενημέρωσης για τις πιθανές αλληλεπιδράσεις και της εφαρμογής στρατηγικών όπως η αποσυνταγογράφηση, είναι δυνατόν να μειωθούν οι κίνδυνοι και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων ασθενών.