Πώς τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα οδηγούν την Ελλάδα στην κορυφή της παιδικής παχυσαρκίας

Παιδική παχυσαρκία: Το παιδί ξυπνά και ξεκινά τη μέρα του με δημητριακά γεμάτα ζάχαρη. Λίγο αργότερα, για δεκατιανό, καταναλώνει μπισκότα που μοιάζουν περισσότερο με χημικά πειράματα παρά με τροφή. Το μεσημέρι ή το βράδυ, έτοιμο φαγητό απ’ έξω – πίτσες, μπέργκερ, χοτ ντογκ. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά πρόκειται για μια απόλυτα ρεαλιστική καθημερινότητα για πολλά παιδιά στην Ελλάδα.

Το ανησυχητικό αποτύπωμα των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nutrition Bulletin, σχεδόν το 40% των ημερήσιων θερμίδων που καταναλώνουν τα παιδιά στην Ελλάδα προέρχεται από υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα. Η μελέτη – η πρώτη του είδους της στη χώρα μας – βασίστηκε σε δεδομένα της Πανελλαδικής Μελέτης Διατροφής και Υγείας και συμπεριέλαβε 443 παιδιά ηλικίας 2 έως 18 ετών, με μέσο όρο τα 9 έτη.

Οι τροφές που καταναλώνονται κατά κόρον και φέρουν τον τίτλο «υπερεπεξεργασμένες» είναι προϊόντα με πληθώρα συστατικών βιομηχανικής προέλευσης – σάκχαρα, συντηρητικά, κορεσμένα λίπη, σταθεροποιητές και άλλα πρόσθετα. Πρόκειται για τρόφιμα με ελάχιστη ή μηδενική διατροφική αξία, σχεδιασμένα κυρίως για γεύση και μακρά διάρκεια ζωής στα ράφια.

Τα πιο «ένοχα» τρόφιμα και η καθημερινή κατανάλωση των παιδιών

Τα στοιχεία της μελέτης αποκαλύπτουν ότι τέσσερις κατηγορίες τροφίμων ευθύνονται για τη μεγαλύτερη πρόσληψη υπερεπεξεργασμένων θερμίδων:

• Έτοιμα γεύματα προς θέρμανση (πίτσες, μπέργκερ, κοτομπουκιές) – 36,2%

  

  ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

  Κύστη στα νεφρά: Πότε είναι ακίνδυνη και πότε χρίζει προσοχής

• Γλυκά δημητριακά – 21,4%

• Σνακ (αλμυρά και γλυκά) – 15,4%

• Γλυκά αρτοσκευάσματα – 12,8%

Σε παχύσαρκα παιδιά, τα έτοιμα γεύματα φάνηκε να ευθύνονται για το 41% των ημερήσιων θερμίδων. Ακολουθούν τα ζαχαρούχα δημητριακά, τα αρτοσκευάσματα και τα τυποποιημένα γλυκίσματα.

Η Ελλάδα στην κορυφή της παιδικής παχυσαρκίας

Με ποσοστά που σοκάρουν, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στην Ευρώπη στην παιδική παχυσαρκία. Ειδικότερα:

• 13,6% των παιδιών έως 5 ετών είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα

• 43% των παιδιών 5-7 ετών

• 37,5% των παιδιών και εφήβων 2-14 ετών

Η τάση αυτή κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την υγεία των επόμενων γενεών. Όπως τόνισε ο καθηγητής Αντώνης Ζαμπέλας, πρόεδρος του ΕΦΕΤ, ακόμα και τα παιδιά φυσιολογικού βάρους διατρέχουν κινδύνους αν η διατροφή τους βασίζεται σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα.

Οι επιπτώσεις στην υγεία – πολύ περισσότερες από την παχυσαρκία

Μεγάλη μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal και περιέλαβε 10 εκατομμύρια άτομα, συνέδεσε την κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφών με 32 σοβαρές ασθένειες. Η αυξημένη κατανάλωση αυτών των προϊόντων:

• Αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων έως και 50%

• Συνδέεται με ψυχικές διαταραχές (+48%-53%)

• Αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 κατά 12%

• Αυξάνει τον συνολικό κίνδυνο θανάτου κατά 21%

Τι μπορούμε να κάνουμε – Η ανάγκη για εγρήγορση και αλλαγή

Η υπερκατανάλωση υπερεπεξεργασμένων προϊόντων δεν είναι μόνο ατομικό ζήτημα επιλογής. Είναι και πολιτισμικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό πρόβλημα. Ο καθηγητής Ζαμπέλας τονίζει τη σημασία της ανάγνωσης των ετικετών και της αποφυγής προϊόντων πλούσιων σε ζάχαρη, αλάτι και κορεσμένα λιπαρά.

Το μέλλον των παιδιών μας εξαρτάται από τις διατροφικές τους συνήθειες. Και αυτές χτίζονται στο σπίτι, στο σχολείο και μέσα από τη σωστή πληροφόρηση. Ίσως ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να βλέπουμε τα τρόφιμα μόνο σαν ευκολία – και να τα ξαναδούμε ως πηγή ζωής.