Σούπερ μάρκετ: Ξαφνικός εφιάλτης για όλα τα νοικοκυριά

Οι αυξήσεις είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που θα συνεχίσει να μας απασχολεί, καθώς το βιώνουμε συνεχώς στα σούπερ μάρκετ, όπου είναι και η καθημερινότητά μας διότι αγοράζουμε από εκεί και τα είδη πρώτης ανάγκης.

Κακά τα ψέματα τα σούπερ μάρκετ βρίσκονται στην κατηγορία με τα πιο βασικά και σημαντικά καταστήματα της καθημερινής μας ζωής, καθώς διαθέτουν άπειρα προϊόντα εντός των κτηρίων, τα οποία μπορούμε να προμηθευτούμε.

Παρ’ όλα αυτά η ακρίβεια στα προϊόντα δεν έχει τέλος και συνεχώς βλέπουμε το φαινόμενο των ανατιμήσεων να κάνει την εμφάνισή του και να μας εμποδίζει σε πολλά πράγματα, καθώς δεν μπορούν όλοι ν’ αγοράσουν με άνεση όσα προϊόντα προτιμούσαν.

Αξίζει να σημειώσουμε πως το καλάθι του νοικοκυριού έχει παρουσιάσει αύξηση, καθώς η αξία ενός καλαθιού με 15 βασικά προϊόντα βρέθηκε τον Οκτώβριο να είναι συνολικά στα 36,63 ευρώ, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2022 ήταν στα 32,1 ευρώ.

Αυξήθηκε η τιμή από το καλάθι του νοικοκυριού στα σούπερ μάρκετ – Δείτε το ποσό

Μπορεί ένα στα τέσσερα προϊόντα που βάζουν οι καταναλωτές στο καλάθι τους να είναι ιδιωτικής ετικέτας, καθώς είναι αρκετά φθηνότερα από τα επώνυμα, ωστόσο τρέχουν και αυτά στην κούρσα των ανατιμήσεων. Οι αυξήσεις των τιμών καταγράφονται, κυρίως, στα τρόφιμα, ενώ σε ορισμένα είδη, όπως το ελαιόλαδο, ξεπερνούν ακόμα και το 70% σε ετήσια βάση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

«Λουκέτο» σε πασίγνωστη ιστορική επιχείρηση – Τι συνέβη

Παρά το γεγονός ότι το καλάθι του νοικοκυριού, που τέθηκε σε εφαρμογή πριν από 11 μήνες, έβαλε φρένο στις ανατιμήσεις, σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, η αξία ενός καλαθιού με 15 βασικά προϊόντα αυξήθηκε κατά 14,1% από τα 32,1 ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2022 στα 36,63 ευρώ τον Οκτώβριο.
Ανοδικά

Ανοδική τροχιά παρατηρούμε στα ράφια του σούπερ μάρκετ και στο ελαιόλαδο

Ακολουθώντας την ανοδική τροχιά που καταγράφει φέτος το ελαιόλαδο, λόγω της μείωσης της παγκόσμιας παραγωγής σε ποσοστό περίπου 40% ως αποτέλεσμα της έντονης ξηρασίας που έπληξε τις χώρες της Μεσογείου, και το private label γίνεται απαγορευτικό για τις τσέπες των καταναλωτών. Η τιμή του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου εκτινάχθηκε από τα 6,04 ευρώ τον περυσινό Σεπτέμβριο στα 10,3 ευρώ το λίτρο, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 70,5%, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από τον πληθωρισμό που παρουσίασαν τα έλαια και τα λίπη τον Σεπτέμβριο (+16,1%). Το ίδιο διάστημα, ωστόσο, παρατηρείται μείωση κατά 44,6% στην τιμή του ηλιελαίου από τα 3,25 στα 1,8 ευρώ το λίτρο, μετά το ξέφρενο ράλι που ακολούθησε από τη στιγμή που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η οποία είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα.

Ποια προϊόντα παρουσιάζουν επίσης μεγάλες ανατιμήσεις στα σούπερ μάρκετ – Αναλυτικά όσα πρέπει να γνωρίζετε

Μεγάλες ανατιμήσεις σε ετήσια βάση παρουσιάζουν όμως και τα γαλακτοκομικά προϊόντα και συγκεκριμένα τα γιαούρτια, με την τιμή της συσκευασίας των 3 τεμαχίων να ανεβαίνει κατά 29,6%, από 1,35 σε 1,75 ευρώ. Αυτή η άνοδος προκαλεί εντύπωση, καθώς η τιμή παραγωγού του αγελαδινού γάλακτος έχει επιστρέψει στα φυσιολογικά επίπεδα, 0,55 ευρώ το λίτρο, ενώ στο καλάθι του νοικοκυριού τα γιαούρτια ιδιωτικής ετικέτας έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Από την άλλη, μικρή αποκλιμάκωση κατά 3,2% σημειώνεται στην τιμή του φρέσκου γάλακτος, το οποίο από το 1,24 ευρώ υποχώρησε στο 1,20 ευρώ το λίτρο. Ωστόσο, επειδή το συγκεκριμένο προϊόν βρίσκεται από την αρχή σχεδόν του μέτρου στο καλάθι του νοικοκυριού, η τιμή του για μεγάλο διάστημα ήταν στο 1,12 ευρώ, πράγμα που δείχνει ότι ναι μεν λειτούργησε ο ανταγωνισμός, αλλά η τιμή του «τσίμπησε» και πάλι (+7,1%), παρουσιάζοντας πλήρη αντιστοιχία με τον πληθωρισμό στα γαλακτοκομικά, που σε ετήσια βάση έτρεξε με 6,7%.

Κατά 27,4% ακριβότερα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά πωλείται στα σούπερ μάρκετ και η πάριζα ιδιωτικής ετικέτας, καθώς από τα 3,98 ευρώ εκτοξεύθηκε στα 5,07 ευρώ το κιλό.

Λαχανικά

Σε ό,τι αφορά τα λαχανικά, όπου ο πληθωρισμός τρέχει με υψηλό διψήφιο ποσοστό (+17,7%), αποτυπώνεται και στα ράφια, με τα κατεψυγμένα φασολάκια private label να ανατιμώνται κατά 20,7%, από 1,45 σε 1,75 ευρώ και τον αρακά κατά 8,1%.

Αυξημένες είναι οι τιμές και των ζυμαρικών ιδιωτικής ετικέτας, από 0,56 σε 0,62 ευρώ (+10,7%), ωστόσο έχουν παραμείνει σταθερές για μεγάλο διάστημα, από τότε που τέθηκε σε ισχύ το καλάθι, όπως συνέβη και με τα όσπρια P.L.

Σταθεροποίηση, όμως, καταγράφεται και στα είδη καθαρισμού και τα χαρτικά, με τις τιμές τους είτε να παραμένουν αμετάβλητες είτε να υποχωρούν.

Σε πορεία ανάπτυξης συνεχίζουν να βρίσκονται τα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ με τους Έλληνες καταναλωτές να τα επιλέγουν για τις αγορές τους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Convert Group, ο τζίρος των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ κατά το εννεάμηνο του 2023 σημείωσε αύξηση 15% και άγγιξε τα 220 εκατ. ευρώ σε τιμές λιανικής συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η αύξηση των παραγγελιών κατά 9%, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022.

Ο τζίρος των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ

Σημειώνεται ότι ο τζίρος που μετρά η Convert Group μέσω της πλατφόρμας της eRetail Audit δεν περιλαμβάνει Q-Commerce παίκτες με δικές τους αποθήκες όπως eFood Market, Pop Market, Rabbit & Wolt Market, αλλά και όσους συνεργάζονται με τοπικά καταστήματα grocery όπως το Box και το Instashop που κερδίζουν συνεχώς μερίδιο στην ελληνική αγορά.

Σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, οι κατηγορίες που αυξήθηκαν σε αξία (ευρώ) online αγορών ήταν +30% σε προϊόντα για κατοικίδια, +18% σε χαρτικά και είδη καθαρισμού, +14% σε ποτά και αναψυκτικά, +14% σε κατεψυγμένα τρόφιμα, +11% σε φρέσκα τρόφιμα, +10% σε βρεφικά είδη, +9% σε είδη αρτοποιίας, +8% σε συσκευασμένα τρόφιμα, +7% σε προϊόντα περιποίησης και ομορφιάς, ενώ τα λοιπά είδη αυξήθηκαν σε αξία (ευρώ) online αγορών κατά 12%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Convert Group, η Δευτέρα αποτελεί την πιο δημοφιλή ημέρα για τα οnline ψώνια του νοικοκυριού, αφού το 16,7% των συνολικών παραγγελιών γίνονται τη συγκεκριμένη ημέρα. Σε παρόμοια τάση κινείται και η Παρασκευή, με το ποσοστό των συνολικών παραγγελιών να ανέρχεται, αντίστοιχα, σε ποσοστό 16,3%.

Σύγκριση τιμών στα ίδια προϊόντα στα σούπερ μάρκετ της Ελλάδας και άλλων χωρών της ΕΕ αναδεικνύει το πάρτι αισχροκέρδειας.

Το πάρτι αισχροκέρδειας που κάνουν οι πολυεθνικές εταιρίες στην Ελλάδα, με τα ίδια ακριβώς προϊόντα να πωλούνται στα σούπερ μάρκετ ακόμα και σε υπερδιπλάσιες τιμές σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε., παρά το γεγονός ότι οι πολίτες σε αυτές διαθέτουν μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη, αναδεικνύει σε ρεπορτάζ του ο Ελεύθερος Τύπος.

Σύμφωνα με την έρευνα, οι διαφορές στις τιμές αγγίζουν ακόμα και το 165% και εντοπίζονται κυρίως σε απορρυπαντικά και είδη προσωπικής υγιεινής. Ήδη οι εταιρείες που κινούνται «ύποπτα» στη διαμόρφωση των τιμών έχουν μπει στο «μικροσκόπιο» των ελεγκτικών αρχών του υπουργείου Ανάπτυξης, αλλά και της Επιτροπής Ανταγωνισμού και σε περίπτωση που διαπιστωθούν παραβάσεις στο πλαφόν που έχει τεθεί περιθώριο κέρδους ή ότι ακολουθούνται πρακτικές αντίθετες στον υγιή ανταγωνισμό, θα τιμωρηθούν με βαριά πρόστιμα.

Βαθιά νυχτωμένοι

Μάλιστα, αυστηρό μήνυμα προς τις πολυεθνικές έστειλε ο πρωθυπουργός σε τηλεοπτική του συνέντευξη την προηγούμενη εβδομάδα, ξεκαθαρίζοντας ότι η χώρα μας δεν είναι… Μπανανία. «Αν νομίζουν ότι η Ελλάδα είναι Μπανανία και μπορούν να πουλάνε τα ίδια προϊόντα σε πολύ ακριβότερες τιμές, χωρίς να δικαιολογούν την αύξηση, είναι βαθιά νυχτωμένοι. Θα είμαστε από πάνω, όσο χρειάζεται, να περιορίσουμε στο βαθμό που μπορούμε φαινόμενα αισχροκέρδειας και να αφήσουμε την αγορά να λειτουργήσει όσο καλύτερα μπορεί», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, μιλώντας στην ΕΡΤ επεσήμανε ότι οι ακριβότερες τιμές των πολυεθνικών στη χώρα μας «είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα το οποίο είμαστε αποφασισμένοι να το αντιμετωπίσουμε. Ελέγχουμε διαρκώς το περιθώριο κέρδους αυτών των εταιριών. Αν οι έλεγχοι αποδείξουν ότι αισχροκερδούν, θα επιβληθούν πολύ ισχυρά πρόστιμα που δεν θα διστάσουμε να τα ανακοινώσουμε». Υπογράμμισε, δε, ότι οι εταιρίες θα κληθούν να δώσουν εξηγήσεις και πρόσθεσε ότι έρευνες διενεργεί και η Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Στις δύο ακριβότερες αγορές

Οπως προκύπτει από την έρευνα του «Ε.Τ.», συγκρίνοντας τις τιμές των ίδιων απορρυπαντικών από μεγάλα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ σε 6 διαφορετικές χώρες, προκύπτει ότι η Ελλάδα είναι μέσα στις δύο ακριβότερες αγορές.

Ενδεικτικά, οι ταμπλέτες για πλυντήριο πιάτων πωλούνται στη χώρα μας κατά 166% ακριβότερα σε σχέση με την «ακριβή» Αγγλία και κατά 144% με την Ιταλία. Συσκευασία με 26 ταμπλέτες μεγάλης πολυεθνικής εταιρίας κοστίζει στην Ελλάδα 15,98 ευρώ, όταν στο Ηνωμένο Βασίλειο συσκευασία με 51 ταμπλέτες – δηλαδή σχεδόν οι διπλάσιες – διατίθενται στην τιμή των 11,5 ευρώ και στη Γερμανία οι 50 ταμπλέτες πωλούνται έναντι 12,55 ευρώ. Εν ολίγοις, οι Έλληνες πληρώνουμε τη μία ταμπλέτα 0,61 ευρώ, οι Άγγλοι 0,23 ευρώ, οι Ιταλοί 0,25 ευρώ, οι Γερμανοί 0,29 ευρώ, οι Γάλλοι 0,30 ευρώ και οι Ισπανοί 0,37 ευρώ. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι οι πολυεθνικές, αν και διαθέτουν απορρυπαντικά σε όλα τα μεγέθη, σε κάθε αγορά που δραστηριοποιούνται πωλούν διαφορετικές σε μέγεθος συσκευασίες, δηλαδή δεν υπάρχει ακριβής αντιστοιχία στις συσκευασίες.

Αποκλίσεις έως και 144%

Αντίστοιχα υψηλή είναι η τιμή του υγρού απορρυπαντικού για πλύσιμο ρούχων, με την απόκλιση μεταξύ της Ελλάδας και της φθηνότερης χώρας, εν προκειμένω της Αγγλίας, να αγγίζει το 85%. Έτσι, υγρό απορρυπαντικό (70 μεζούρες) στοιχίζει στην Ελλάδα 25,95 ευρώ, δηλαδή 0,37 ευρώ η μεζούρα, και στη Μεγάλη Βρετανία το ίδιο απορρυπαντικό σε λίγο μικρότερη ποσότητα (51 μεζούρες) κοστίζει μόλις 10,35 ευρώ, ήτοι 0,20 ευρώ η μεζούρα. Η μόνη χώρα που ξεπερνά την Ελλάδα είναι η Ιταλία, όπου η συσκευασία με 45 μεζούρες πωλείται στην τιμή των 17,99 ευρώ (0,40 η μεζούρα). Έτσι, καταρρίπτεται η δικαιολογία των πολυεθνικών εταιρειών ότι όσο μεγαλύτερη είναι η συσκευασία τόσο φθηνότερο είναι το προϊόν.

Πρωταθλήτρια ακρίβειας αναδεικνύεται η χώρα μας και στα αφρόλουτρα, καθώς προϊόν πολυεθνικού κολοσσού στοιχίζει 5,98 ευρώ (συσκευασία 650 ml), τη στιγμή που στη Γερμανία το ίδιο ακριβώς πωλείται στα 2,45 ευρώ, δηλαδή κατά 144% φθηνότερα και στην Αγγλία η συσκευασία των 500 ml κοστίζει μόλις 2,01 ευρώ (στην αναλογία των 650 ml η τιμή του διαμορφώνεται στα 2,6 ευρώ).

Βαθιά το χέρι στην τσέπη βάζουν οι Έλληνες γονείς για να αγοράσουν βρεφικές πάνες για τα μωρά τους σε σχέση με τους καταναλωτές των άλλων χωρών. Ένα πακέτο πάνες πασίγνωστης εταιρίας πωλούνται στη χώρα μας στα 38,48 ευρώ (66 τεμάχια), δηλαδή στα 0,58 ευρώ το τεμάχιο, έναντι 0,54 ευρώ στην Ισπανία, 0,53 ευρώ στη Γερμανία, 0,44 ευρώ στη Γαλλία, 0,41 ευρώ στην Ιταλία και 0,31 ευρώ στην Αγγλία. Από τις τιμές αυτές προκύπτει ότι στην Ελλάδα οι βρεφικές πάνες είναι κατά 87% ακριβότερες συγκριτικά με εκείνες του Ηνωμένου Βασιλείου.

Μεγάλη «ψαλίδα» παρατηρείται και στις τιμές ορισμένων τροφίμων, όπως για παράδειγμα το φυτικό γάλα αμυγδάλου. Στην Ελλάδα, η τιμή προϊόντος μεγάλης πολυεθνικής διαμορφώνεται στα 3,26 ευρώ, ακριβότερο κατά 63,8% σε σχέση με την Ισπανία, όπου κοστίζει 1,99 ευρώ το λίτρο. Το ίδιο ρόφημα πωλείται στην Αγγλία 2,30 ευρώ, στη Γαλλία στα 2,39 ευρώ, στη Γερμανία στα 2,69 ευρώ και στην Ιταλία στα 3,59 ευρώ.

Μικρότερη είναι η διαφορά στα ζυμαρικά γνωστής βιομηχανίας, όπου η χώρα μας είναι στην τρίτη θέση μεταξύ των έξι χωρών. Μακαρόνια Νο5 (500 γραμμάρια) κοστίζουν στην Ελλάδα 1,38 ευρώ, τη στιγμή που στη Γαλλία διατίθενται στην τιμή των 1,09 ευρώ και στην Ιταλία στα 1,25 ευρώ. Αρκετά υψηλότερες είναι οι τιμές του ίδιου προϊόντος στην Αγγλία (1,61 ευρώ), στην Ισπανία (2,05 ευρώ) και στη Γερμανία (2,19 ευρώ).

Μεγάλες διαφορές

Πάντως, παρά το γεγονός ότι σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης οι τιμές των προϊόντων που παράγουν οι πολυεθνικές είναι υψηλότερες στην Ελλάδα και την Ισπανία, σε ορισμένα τρόφιμα καταγράφονται μεγάλες διαφορές μεταξύ των δύο χωρών. Για παράδειγμα, ψαροκροκέτες γνωστής εταιρίας (15 τεμάχια) που στην Ισπανία κοστίζουν 4,49 ευρώ, στην Ελλάδα είναι κατά 76,2% ακριβότερες, στα 7,91 ευρώ, ενώ δημητριακά μεγάλης πολυεθνικής πωλούνται στη χώρα μας στα 5,7 ευρώ και στην Ισπανία μόλις 3,25 ευρώ, δηλαδή κατά 75,4% φθηνότερα.

Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει βάλει στο στόχαστρο τις πολυεθνικές, διεξάγοντας έρευνες σε μια σειρά προϊόντων, όπως τα γαλακτοκομικά, τα τυροκομικά, τα βρεφικά γάλατα και τα απορρυπαντικά.