Τι είναι ο αυτισμός και πώς γίνεται αντιληπτός στην ενήλικη ζωή;

Ο αριθμός των διαγνώσεων αυτισμού στους ενήλικες αυξάνεται σημαντικά. Ποια είναι τα σημάδια που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διάγνωση και ποιος ο ρόλος της οικογένειας και των ειδικών στην υποστήριξή τους;

Τι είναι ο αυτισμός και πώς γίνεται αντιληπτός στην ενήλικη ζωή;

Ο αυτισμός είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει την κοινωνική επικοινωνία, την αλληλεπίδραση και τη συμπεριφορά. Συνήθως διαγιγνώσκεται στην παιδική ηλικία, αλλά πολλοί άνθρωποι ανακαλύπτουν την αυτιστική τους ταυτότητα πολύ αργότερα στη ζωή τους.

Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή φάσματος, που σημαίνει ότι εμφανίζεται με διαφορετική ένταση και ποικιλία συμπτωμάτων σε κάθε άτομο. Οι ειδικοί χρησιμοποιούν μια κλίμακα που χωρίζει τον αυτισμό σε τρία βασικά επίπεδα, σύμφωνα με το DSM-5 (Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών).

Τα 3 επίπεδα αυτισμού:

Επίπεδο 1: Απαιτεί υποστήριξη

  • Τα άτομα σε αυτό το επίπεδο έχουν σχετικά καλή ικανότητα επικοινωνίας, αλλά δυσκολεύονται στις κοινωνικές σχέσεις.
  • Μπορεί να έχουν δυσκολία να κατανοήσουν κοινωνικές νύξεις και να διαχειριστούν αλλαγές στη ρουτίνα τους.
  • Χρειάζονται κάποια υποστήριξη για να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής.

Επίπεδο 2: Απαιτεί σημαντική υποστήριξη

  • Τα άτομα παρουσιάζουν πιο έντονες δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση και τη λεκτική ή μη λεκτική επικοινωνία.
  • Μπορεί να εμφανίζουν έντονες εμμονές ή επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που δυσκολεύουν την προσαρμογή τους.
  • Απαιτούν μεγαλύτερη υποστήριξη σε καθημερινές δραστηριότητες.

Επίπεδο 3: Απαιτεί πολύ σημαντική υποστήριξη

  • Είναι το πιο σοβαρό επίπεδο, με έντονες δυσκολίες στην επικοινωνία και την κοινωνική αλληλεπίδραση.
  • Συχνά, τα άτομα μπορεί να μην μιλούν ή να χρησιμοποιούν εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας.
  • Η επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά και η δυσκολία προσαρμογής είναι έντονες, και απαιτούνται εκτεταμένες παρεμβάσεις και υποστήριξη από ειδικούς και φροντιστές.

Κάθε περίπτωση είναι μοναδική

  • Τα επίπεδα δεν είναι απόλυτα στατικά. Ένα άτομο μπορεί να παρουσιάζει στοιχεία από διαφορετικά επίπεδα ή να μετακινηθεί από το ένα επίπεδο στο άλλο ανάλογα με την υποστήριξη που λαμβάνει και τις συνθήκες της ζωής του.
  • Ο αυτισμός είναι ένα ευρύ φάσμα, και η κάθε περίπτωση είναι μοναδική.

Οι ενήλικες με αυτισμό μπορεί να δυσκολεύονται με την κατανόηση των κοινωνικών ενδείξεων,  να έχουν εξειδικευμένα ενδιαφέροντα ή να βιώνουν αισθητηριακή υπερφόρτωση. Ωστόσο, πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά συχνά συγκαλύπτονται (masking), κάνοντας τη διάγνωση πιο δύσκολη.

Αυτισμός: Ο ρόλος της οικογένειας και των ειδικών

Η υποστήριξη από την οικογένεια και τους ειδικούς είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία των ατόμων με αυτισμό. Οι ειδικοί, όπως ψυχολόγοι και εργοθεραπευτές, μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση και στην ανάπτυξη στρατηγικών διαχείρισης της καθημερινότητας. Παράλληλα, η οικογένεια οφείλει να παρέχει απλόχερα αποδοχή, κατανόηση και προσαρμογή στις ανάγκες του ατόμου, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του.

Υπάρχει φαρμακευτική αγωγή για τον αυτισμό;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή για τον αυτισμό, αλλά ορισμένα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση συνοδών καταστάσεων, όπως το άγχος, η κατάθλιψη ή η υπερκινητικότητα. Η θεραπευτική προσέγγιση επικεντρώνεται κυρίως σε ψυχοεκπαίδευση, γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία και εργοθεραπεία.

Προοπτικές και κοινωνική ένταξη

Η κοινωνία εξελίσσεται και οι αντιλήψεις για τον αυτισμό αλλάζουν. Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις εφαρμόζουν προγράμματα ένταξης και διαφοροποιημένες προσεγγίσεις στην εργασία, δίνοντας έμφαση στις ικανότητες και όχι στις δυσκολίες των ατόμων με αυτισμό. Η ενημέρωση και η αποδοχή είναι κλειδιά για την ομαλή ένταξη και την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των ατόμων αυτών.

Ο αυτισμός στην ενήλικη ζωή δεν σημαίνει περιορισμούς, αλλά διαφορετική προσέγγιση στη ζωή και τις κοινωνικές σχέσεις. Η κατανόηση και η αποδοχή μπορούν να κάνουν τη διαφορά.