Αλλαγές στις συντάξεις χηρείας και επικουρικές: Τι να περιμένουμε το 2025

Οι προτάσεις που βρίσκονται στο τραπέζι των συζητήσεων αποσκοπούν στην εξομάλυνση του συστήματος, ενώ οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις αναμένεται να γίνουν πραγματικότητα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Αλλαγές στις συντάξεις χηρείας: Τι θα ισχύει από το 2025

Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Εργασίας εξετάζει αλλαγές που αφορούν τις συντάξεις χηρείας, με βασικό στόχο την αναμόρφωση του συστήματος ώστε να αποκατασταθεί η δικαιοσύνη και η βιωσιμότητα των συντάξεων. Μία από τις σημαντικότερες προτάσεις αφορά την διατήρηση της ανταποδοτικής σύνταξης στο 70% της σύνταξης του θανόντος, χωρίς περικοπή, ακόμα και αν ο συνταξιούχος λαμβάνει ήδη τη δική του σύνταξη ή απασχολείται. Αυτό σημαίνει ότι οι δικαιούχοι συντάξεων χηρείας δεν θα υποστούν μειώσεις μετά την πρώτη τριετία, εφόσον πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις.

Αντιθέτως, εξετάζεται η κατάργηση της εθνικής σύνταξης χηρείας αν ο συνταξιούχος λαμβάνει και τη δική του σύνταξη. Για παράδειγμα, αν ο συνταξιούχος έχει ήδη τη δική του σύνταξη και δικαιούται να παίρνει το 70% της εθνικής και της ανταποδοτικής σύνταξης του θανόντος, μετά την τριετία θα συνεχίσει να λαμβάνει το 70% μόνο της ανταποδοτικής σύνταξης, ενώ η εθνική θα αφαιρεθεί. Αν ο συνταξιούχος εργάζεται, η εθνική σύνταξη θα επαναχορηγηθεί μόνο εφόσον διακόψει την εργασία του και δεν λαμβάνει δεύτερη σύνταξη.

Επιστροφή επιπλέον συντάξεων και κούρεμα 30%

Μια άλλη σημαντική αλλαγή που εξετάζεται είναι η επιστροφή των επιπλέον συντάξεων που δόθηκαν χωρίς περικοπή μετά την τριετία, σε πολλές δόσεις και με κούρεμα 30%. Ο ισχύων νόμος προβλέπει ότι αν μετά την τριετία η χήρα ή ο χήρος εργάζεται ή λαμβάνει δική του σύνταξη, τότε η σύνταξη χηρείας μειώνεται από το 70% στο 35%. Η περικοπή αυτή έχει ήδη εφαρμοστεί σε περίπου 6.000 συντάξεις χηρείας του Δημοσίου, ενώ περίπου 60.000 συντάξεις χηρείας του ιδιωτικού τομέα παραμένουν εκτός αυτής της ρύθμισης. Το υπουργείο Εργασίας εξετάζει την επιστροφή των οφειλών από αυτούς τους συνταξιούχους, με τη δυνατότητα πληρωμής σε πολλές δόσεις και με κούρεμα 30%.

Αναμονή απόφασης ΣτΕ για τη σωρευτικότητα συντάξεων

Το υπουργείο Εργασίας περιμένει επίσης την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) σχετικά με την εγκύκλιο του υφυπουργού Πάνου Τσακλόγλου για τη σωρευτικότητα των συντάξεων, η οποία προβλέπει τη διατήρηση μιας εθνικής σύνταξης αντί για δύο σε περιπτώσεις όπου ο συνταξιούχος λαμβάνει δύο συντάξεις. Η απόφαση του ΣτΕ θα κρίνει αν αυτή η ρύθμιση είναι συμβατή με τον νόμο, και θα αποτελέσει το επόμενο βήμα για την οριστική διαμόρφωση των νέων κανόνων για τις συντάξεις χηρείας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχεις αυτό το εισόδημα; Θα σε ελέγξει η Εφορία

Παράδειγμα αύξησης συντάξεων χηρείας

Για να γίνει κατανοητό το όφελος που προκύπτει από τις αλλαγές, ας δούμε ένα παράδειγμα. Ένας συνταξιούχος που λαμβάνει 884 ευρώ (70%) από σύνταξη θανόντος ύψους 1.206 ευρώ, αν έχει δική του σύνταξη μετά την πρώτη τριετία, σήμερα δικαιούται να πάρει το 35% της σύνταξης του θανόντος, δηλαδή 422 ευρώ. Με την προτεινόμενη αλλαγή, θα συνεχίσει να παίρνει το 70% της ανταποδοτικής σύνταξης, που είναι 539 ευρώ. Αυτό σημαίνει αύξηση κατά 117 ευρώ σε σχέση με το ισχύον καθεστώς.

Αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις: Η «ρήτρα μηδενικού ελλείμματος»

Μία ακόμη σημαντική αλλαγή που αναμένεται να συμβεί το 2025 αφορά τις επικουρικές συντάξεις. Ο κλάδος επικουρικής ασφάλισης (ΕΤΕΑΕΠ) του ΕΦΚΑ αναμένεται να εμφανίσει πλεόνασμα για το 2024, το οποίο θα ανοίξει τον δρόμο για το ξεπάγωμα των αυξήσεων στις επικουρικές συντάξεις. Οι αυξήσεις αυτές θα εξαρτηθούν από δύο βασικές ρήτρες: πρώτον, να μην υπάρχει έλλειμμα στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης και, δεύτερον, να μπορεί να αξιοποιηθεί η περιουσία του κλάδου σε περίπτωση ελλείμματος.

Με βάση τα στοιχεία του 2024, το πλεόνασμα εκτιμάται να φτάσει τα 136 εκατ. ευρώ, γεγονός που δημιουργεί την προϋπόθεση για αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις. Αν οι αυξήσεις αποφασιστούν, οι επικουρικές συντάξεις θα αυξηθούν με το ίδιο ποσοστό αύξησης που ισχύει για τις κύριες συντάξεις, το οποίο για το 2025 υπολογίζεται στο 2,4%. Αυτό θα έχει κόστος περίπου 72 εκατ. ευρώ ετησίως, το οποίο καλύπτεται από το πλεόνασμα.

Τα οφέλη στις συντάξεις χηρείας από τις αλλαγές που εξετάζει το υπ. Εργασίας

(1). Μείωση 50% σε εθνική και ανταποδοτική με κατώτατο ποσό τα 360 ευρώ.

(2). Διατήρηση της ανταποδοτικής στο 70% και αφαίρεση της εθνικής.