Γονικές παροχές: Τέλος ο φόρος

Από τον Οκτώβριο του 2021, με την εφαρμογή του αυξημένου αφορολόγητου στις γονικές παροχές, η φορολόγηση των μεταβιβάσεων περιουσιακών στοιχείων από γονείς σε παιδιά έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές, δημιουργώντας νέες δυνατότητες αλλά και προκλήσεις για τους φορολογούμενους.

Γονικές παροχές: Τέλος ο φόρος

Υπάρχουν αρκετά σημεία της φορολογικής νομοθεσίας που απαιτούν προσοχή, όχι μόνο από γονείς και παιδιά, αλλά και από άλλους φορολογούμενους.

Το αφορολόγητο όριο για τις γονικές παροχές φτάνει τα 800.000 ευρώ για κάθε δωρεοδόχο της Α’ κατηγορίας (τέκνα, σύζυγοι, γονείς), ενώ σε περιπτώσεις πρώτης κατοικίας, το όριο μπορεί να αυξηθεί έως και 1.000.000 ευρώ ή ακόμα και περισσότερο, ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων.

Φόροι στις μεταβιβάσεις

Ο φόρος γονικής παροχής ή δωρεάς επιβάλλεται όταν μεταβιβάζεται περιουσιακό στοιχείο ή χρηματικό ποσό μέσω γονικής παροχής ή δωρεάς σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο.

Οι φόροι επιβάλλονται σε περιπτώσεις:

  • Γονικής παροχής (π.χ. ακίνητα, χρηματικά ποσά).
  • Δωρεάς (σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα).

Η υποχρέωση υποβολής δήλωσης αφορά και τα δύο μέρη της συναλλαγής, δηλαδή τόσο τον δωρητή όσο και τον δωρεοδόχο. Η δήλωση υποβάλλεται στην αρμόδια ΔΟΥ, η οποία εξαρτάται από τον τόπο φορολογίας του δωρεοδόχου ή του τέκνου. Αν η αρμόδια ΔΟΥ είναι το Κέντρο Φορολογικών Διαδικασιών και Εξυπηρέτησης Αττικής (ΚΕΦΟΔΕ), η δήλωση υποβάλλεται στο Κέντρο Φορολογίας Κεφαλαίου (ΚΕΦΟΚ). Αν ο δωρεοδόχος ή το τέκνο διαμένει στο εξωτερικό, αρμόδιο παραμένει το ΚΕΦΟΚ Αττικής.

Αν απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο, η δήλωση πρέπει να υποβληθεί πριν την ολοκλήρωση του συμβολαίου. Αν δεν απαιτείται, η δήλωση πρέπει να υποβληθεί εντός 6 μηνών από την παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς ή γονικής παροχής.

Κατηγορίες Δικαιούχων και Κλίμακες Φορολόγησης

Οι δικαιούχοι κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες με διαφορετικά αφορολόγητα όρια και φορολογικούς συντελεστές:

  • Α’ Κατηγορία: Σύζυγοι, τέκνα, εγγόνια, γονείς.
    • Αφορολόγητο: 800.000€
    • Συντελεστής: 10% για την υπερβάλλουσα αξία.
  • Β’ Κατηγορία: Ανεψιοί, αδέλφια, παππούδες, προπαππούδες.
    • Χαμηλότερο αφορολόγητο, υψηλότερος συντελεστής (20%).
  • Γ’ Κατηγορία: Άλλοι συγγενείς ή εξωτικοί.
    • Συντελεστής: 40%.

Πρόσθετο Αφορολόγητο για Πρώτη Κατοικία

Αν η γονική παροχή αφορά την απόκτηση πρώτης κατοικίας, εκτός του βασικού αφορολόγητου των 800.000 ευρώ, παρέχεται επιπλέον αφορολόγητο όριο, το οποίο καθορίζεται ως εξής:

  • 200.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο τέκνο.
  • 250.000 ευρώ για κάθε έγγαμο τέκνο.

Το πρόσθετο αφορολόγητο αυξάνεται κατά:

  • 25.000 ευρώ για το πρώτο και δεύτερο τέκνο.
  • 30.000 ευρώ για το τρίτο και κάθε επόμενο ανήλικο τέκνο με επιμέλεια του δικαιούχου.

Αν η απόκτηση περιλαμβάνει θέση στάθμευσης ή αποθηκευτικό χώρο, η αξία τους περιλαμβάνεται στην απαλλαγή εφόσον η επιφάνειά τους δεν ξεπερνά τα 20 τ.μ. και βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο.

Αφορολόγητο για Γονική Παροχή Οικοπέδου

Για τη γονική παροχή οικοπέδου, το πρόσθετο αφορολόγητο διαμορφώνεται ως εξής:

  • 50.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο τέκνο.
  • 100.000 ευρώ για κάθε έγγαμο τέκνο.

Η προσαύξηση είναι:

  • 10.000 ευρώ για το πρώτο και δεύτερο τέκνο.
  • 15.000 ευρώ για το τρίτο και κάθε επόμενο τέκνο.

Φορολογία Υπερβάλλοντος Ποσού

Εάν η αξία των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων υπερβαίνει τα αφορολόγητα όρια, το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με τη βασική κλίμακα.

Διαδικασία Υποβολής Δηλώσεων

Οι δηλώσεις υποβάλλονται ψηφιακά μέσω του myPROPERTY για ακίνητα, κινητά περιουσιακά στοιχεία και χρηματικά ποσά, εντός 6 μηνών από την παράδοση της δωρεάς ή πριν την υπογραφή του συμβολαίου.

Εξόφληση Φόρου

Ο φόρος μπορεί να εξοφληθεί σε έως 12 δόσεις, με ελάχιστη δόση τα 500€, ή σε 24 δόσεις για ανηλίκους. Σε περίπτωση καθυστερήσεων ή ελέγχου, ο φόρος καταβάλλεται εντός 30 ημερών.