Η τακτική αιμοδοσία ως ασπίδα κατά του καρκίνου

Καρκίνος: Η ανθρώπινη φυσιολογία είναι ένας διαρκής μηχανισμός ανανέωσης και προσαρμογής. Τα βλαστικά κύτταρα του αίματος, τα οποία βρίσκονται στον μυελό των οστών, μεταλλάσσονται φυσικά με την πάροδο του χρόνου. Ορισμένες από αυτές τις μεταλλάξεις μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές ασθένειες, όπως η λευχαιμία. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Blood, η τακτική αιμοδοσία φαίνεται να επηρεάζει αυτή τη διαδικασία, οδηγώντας σε αλλαγές που μειώνουν τον κίνδυνο προλευχαιμικών μεταλλάξεων.

Η έρευνα και τα ευρήματά της

Ερευνητές από το Ινστιτούτο Francis Crick, σε συνεργασία με το Γερμανικό Ερευνητικό Κέντρο για τον Καρκίνο (DKFZ) και το Κέντρο Αιμοδοσίας του Γερμανικού Ερυθρού Σταυρού, ανέλυσαν δείγματα αίματος από περισσότερους από 200 τακτικούς αιμοδότες. Οι συμμετέχοντες έδιναν αίμα τρεις φορές τον χρόνο για πάνω από 40 χρόνια. Τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν με δείγματα από άτομα που είχαν δωρίσει αίμα σπάνια (λιγότερο από πέντε φορές σε τέσσερις δεκαετίες).

Τα ευρήματα έδειξαν ότι η σύσταση των κυτταρικών πληθυσμών στους τακτικούς αιμοδότες διέφερε σημαντικά από εκείνη των σποραδικών αιμοδοτών. Η ανάλυση αποκάλυψε ότι και οι δύο ομάδες περιείχαν μεταλλάξεις στο γονίδιο DNMT3A, το οποίο συνδέεται με τη λευχαιμία. Ωστόσο, στους τακτικούς αιμοδότες, αυτές οι μεταλλάξεις εμφανίζονταν σε περιοχές που δεν σχετίζονται με προλευχαιμικές διεργασίες, γεγονός που υποδηλώνει προστατευτική δράση.

Η φυσιολογική απώλεια αίματος και η βιολογική της επίδραση

Όταν κάποιος δωρίζει αίμα, ο οργανισμός κινητοποιεί τον μυελό των οστών για να αναπληρώσει τα χαμένα κύτταρα. Αυτή η διαδικασία φαίνεται να ενισχύει την επιλογή συγκεκριμένων κυτταρικών κλώνων που είναι ανθεκτικοί σε παθογόνες μεταλλάξεις. Οι ερευνητές προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα, δημιουργώντας στο εργαστήριο δύο διαφορετικά περιβάλλοντα για καλλιέργεια βλαστικών κυττάρων. Στο ένα προστέθηκε ερυθροποιητίνη (EPO), μια ορμόνη που αυξάνεται μετά από αιμοδοσία, ενώ στο άλλο δημιουργήθηκε ένα φλεγμονώδες περιβάλλον.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Κύστη στα νεφρά: Πότε είναι ακίνδυνη και πότε χρίζει προσοχής

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα κύτταρα των τακτικών αιμοδοτών αναπτύσσονταν φυσιολογικά όταν εκτίθεντο στην ερυθροποιητίνη, αλλά δεν ευνοούνταν από τις φλεγμονώδεις συνθήκες. Αντιθέτως, οι προλευχαιμικές μεταλλάξεις ευνοούνταν από τη φλεγμονώδη κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι η τακτική αιμοδοσία μπορεί να ενισχύει την ανάπτυξη «καλών» κυτταρικών κλώνων και να αποτρέπει την κυριαρχία επιβλαβών μεταλλάξεων.

Πειράματα σε ποντίκια – Επιβεβαίωση των ευρημάτων

Για να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα, οι επιστήμονες μεταμόσχευσαν ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα με τους δύο τύπους μεταλλάξεων σε ποντίκια. Μερικά από τα ζώα υποβλήθηκαν σε απώλεια αίματος και στη συνέχεια τους χορηγήθηκε ερυθροποιητίνη. Η ανάλυση έδειξε ότι τα κύτταρα των τακτικών αιμοδοτών αναπτύχθηκαν φυσιολογικά και προήγαγαν την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, χωρίς να παρουσιάζουν καρκινική δραστηριότητα. Αντίθετα, τα κύτταρα με προλευχαιμικές μεταλλάξεις αύξησαν σημαντικά την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων, γεγονός που σχετίζεται με λευχαιμία.

Η έρευνα υποδηλώνει ότι η τακτική αιμοδοσία μπορεί να προάγει την ανάπτυξη μεταλλάξεων που προστατεύουν από την εμφάνιση αιματολογικών καρκίνων. Όπως δήλωσε η Δρ. Ντομινίκ Μπονέ, επικεφαλής του εργαστηρίου στο Crick, η μελέτη αυτή αποτελεί απόδειξη του πώς το περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη των κυττάρων μας. Παρόλο που το δείγμα των συμμετεχόντων ήταν μικρό, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η φυσική διαδικασία ανανέωσης του αίματος μπορεί να συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου λευχαιμίας.

«Η τακτική αιμοδοσία δεν είναι μόνο ωφέλιμη για εκείνους που χρειάζονται αίμα, αλλά μπορεί να παρέχει και σημαντικά οφέλη στον ίδιο τον αιμοδότη», ανέφερε η Μπονέ. Μελλοντικές έρευνες θα επικεντρωθούν στο πώς αυτές οι μεταλλάξεις μπορούν να αξιοποιηθούν θεραπευτικά.