Συντάξεις: Έξτρα λεφτά σε λίγες μέρες αν έχετε τόση σύνταξη

Το θέμα των αναδρομικών ποσών που αντιστοιχούν σε μειώσεις των επικουρικών συντάξεων για ένα διάστημα έντεκα μηνών έχει επιστρέψει δυναμικά στη δημόσια συζήτηση. Οι περικοπές αυτές κρίθηκαν αντισυνταγματικές από τα ανώτατα δικαστικά όργανα της χώρας, γεγονός που εντείνει τις πιέσεις προς την κυβέρνηση να βρει μια λύση για την αποκατάσταση των απωλειών στους συνταξιούχους. Το ζήτημα αυτό αποτελεί βασική προτεραιότητα για το οικονομικό επιτελείο, καθώς ενδέχεται να επηρεάσει ευρύτερα τη σχέση του κράτους με τους ασφαλισμένους.

Προς αξιοποίηση του ΑΚΑΓΕ για την πληρωμή των αναδρομικών

Μία από τις επιλογές που έχει πέσει στο τραπέζι αφορά τη χρηματοδότηση των αναδρομικών μέσω του ΑΚΑΓΕ —του λογαριασμού-αποθεματικού που λειτουργεί ως οικονομικό μαξιλάρι για το ασφαλιστικό σύστημα. Ο ΑΚΑΓΕ διαθέτει αποθεματικά ύψους περίπου 18 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ παράγει ετήσια έσοδα που ξεπερνούν τα 2,7 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο η καταβολή των αναδρομικών να πραγματοποιηθεί με τη στήριξη του εν λόγω ταμείου, είτε εφάπαξ είτε σε δόσεις, προκειμένου να εξομαλυνθεί η δημοσιονομική πίεση.

Δύο διαδρομές για την επίλυση του ζητήματος

Η κυβέρνηση φαίνεται να κινείται ανάμεσα σε δύο διαφορετικές στρατηγικές αντιμετώπισης του θέματος:

Πρώτη εκδοχή: Να αφήσει τη δικαστική οδό να ακολουθήσει την πορεία της. Δηλαδή, να επιτραπεί στους περίπου 370.000 συνταξιούχους που έχουν ήδη προσφύγει στα δικαστήρια να λάβουν τα αναδρομικά τους μόνο εφόσον υπάρξει θετική απόφαση για την περίπτωσή τους, χωρίς να δοθούν χρήματα σε όσους δεν έχουν κινηθεί νομικά. Αυτή η προσέγγιση περιορίζει τη δημοσιονομική επιβάρυνση, όμως παρατείνει χρονικά την απονομή δικαιοσύνης και αφήνει εκτός εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους που δεν διεκδίκησαν νομικά τα χρήματά τους.

Δεύτερη εκδοχή: Να υιοθετηθεί ένα οριζόντιο μέτρο που θα καλύπτει μεγαλύτερο φάσμα συνταξιούχων, προκειμένου να αποσυμφορηθεί και το δικαστικό σύστημα. Αυτό ενδέχεται να περιλαμβάνει νομοθετική ρύθμιση που θα επιτρέπει την πληρωμή των αναδρομικών με χρήση των αποθεματικών του ΑΚΑΓΕ, επιδιώκοντας μια πιο δίκαιη και άμεση αποκατάσταση για όσους επλήγησαν από τις αντισυνταγματικές περικοπές.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Καιρός: Βγήκε η πρόβλεψη Καλλιάνου – Τι έρχεται την Πέμπτη 5/6

Πιθανά σενάρια για την καταβολή των αναδρομικών

Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζονται τρεις βασικές λύσεις σχετικά με το πώς θα γίνει η αποπληρωμή των αναδρομικών ποσών:

• Σενάριο 1: Πλήρης καταβολή των αναδρομικών στους 370.000 συνταξιούχους που έχουν ήδη καταθέσει αγωγές, χωρίς να απαιτηθούν περαιτέρω δικαστικές ενέργειες. Πρόκειται για όσους διεκδικούν επιστροφή ποσών λόγω μειώσεων στις επικουρικές τους συντάξεις.

• Σενάριο 2: Επέκταση της καταβολής αναδρομικών και στους περίπου 350.000 συνταξιούχους του Δημοσίου που υπέστησαν παρακρατήσεις μέσω της Εισφοράς Αλληλεγγύης την περίοδο από τον Φεβρουάριο του 2017 έως και τον Δεκέμβριο του 2018. Η επιστροφή των ποσών αφορά τις κύριες συντάξεις τους.

• Σενάριο 3: Παροχή ενός έκτακτου επιδόματος, που εκτιμάται ότι θα κυμαίνεται μεταξύ 700 και 800 ευρώ, σε περίπου 900.000 συνταξιούχους οι οποίοι δεν προσέφυγαν στη δικαιοσύνη, αλλά υπέστησαν επίσης μειώσεις στις επικουρικές τους. Η παροχή αυτή θα έχει περισσότερο χαρακτήρα πολιτικής αποκατάστασης, παρά πλήρους αποζημίωσης, καθώς δεν θα υπολογίζεται βάσει των πραγματικών αναδρομικών τους. Πολλοί από αυτούς τους συνταξιούχους ανέμεναν να επιστραφούν τα χρήματά τους αυτόματα, στηριζόμενοι στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως συνέβη για τις κύριες συντάξεις το 2020.

Οικονομικό αποτύπωμα των επιλογών

Αναφορικά με το δημοσιονομικό κόστος, εκτιμάται πως η υλοποίηση των δύο πρώτων σεναρίων δεν θα ξεπεράσει συνολικά τα 900 εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, αν αποφασιστεί να δοθεί και το εφάπαξ βοήθημα στους υπόλοιπους συνταξιούχους, τότε το συνολικό ποσό ενδέχεται να φτάσει τα 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ταυτόχρονα, η ετήσια ροή εσόδων του ΑΚΑΓΕ για το 2025 εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 2,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 653 εκατομμύρια προέρχονται από τις κρατήσεις της Εισφοράς Αλληλεγγύης, ενώ 550 εκατομμύρια προέρχονται από αποδόσεις επενδύσεων των αποθεματικών. Έτσι, ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων για τις πληρωμές των αναδρομικών θα μπορούσε να προέλθει απευθείας από τους τόκους, χωρίς να θιγεί ο «πυρήνας» του αποθεματικού κεφαλαίου.

Επιπλέον, στο οικονομικό πλάνο περιλαμβάνεται και η δυνατότητα αξιοποίησης των πλεονασμάτων του ΑΚΑΓΕ, τα οποία για το έτος 2025 εκτιμώνται στα 1,5 δισ. ευρώ, ενισχύοντας έτσι τη βιωσιμότητα μιας πιθανής ρύθμισης επιστροφών.

Η ώρα της τελικής απόφασης πλησιάζει

Οι εξελίξεις γύρω από τα αναδρομικά κινούνται πλέον σε τελική ευθεία. Η πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, η οποία επιβεβαιώνει την αντισυνταγματικότητα των μειώσεων στις επικουρικές συντάξεις, επιταχύνει τις διαδικασίες για την αποκατάσταση των αδικιών εις βάρος των συνταξιούχων. Πλέον, αναμένονται με ενδιαφέρον οι τελικές κινήσεις της κυβέρνησης, καθώς θα πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στη δικαίωση των συνταξιούχων και στη διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας.